O Rexistro Galego de Tumores (REGAT)¹ é un rexistro de base poboacional que identifica e rexistra, de forma exhaustiva e continuada, os tumores novos diagnosticados na poboación residente en Galicia dende o ano 2010.

REGAT captura automaticamente datos de dúas fontes do Sistema Sanitario Galego: Anatomía Patolóxica (APA), e o Conxunto Mínimo Básico de Datos de Hospitalización de Sgudos (CMBD-HA), ademais da información proporcionada por Tarxeta Sanitaria e polo Rexistro Galego de Mortalidade. Os datos capturados por REGAT valídanse mediante algoritmos incorporados á aplicación.

REGAT segue as normas internacionais de funcionamento dos rexistros de cancro de base poboacional, que comprenden dende a definición dos casos, a codificación, as regras de validación ata a elaboración de resultados. En concreto, empréganse as recomendacións da Axencia Internacional de Investigación sobre o Cancro/Asociación Internacional de Rexistros de Cancro (IARC/IACR)^2,3 e da Rede Europea de Rexistros de Cancro (ENCR)⁴. Estas normas aplícanse para garantir a calidade dos datos e a comparabilidade entre os diferentes rexistros poboacionais de todo o mundo.

Os datos de REGAT resultantes do proceso de automatización validáronse mediante o programa IARCcrgTools de 20055 (Check And Conversion Programs For Cancer Registries da IARC/IACR).

Os datos de tumores incidentes proceden do Rexistro Galego de Tumores, que recolle información de todos os tumores diagnosticados en persoas residentes en Galicia dende o ano 2010. 

REGAT utiliza como clasificación de enfermidades a Clasificación Internacional de Enfermidades para Oncoloxía⁶, terceira edición (CIE-O 3) do ano 2000; e a primeira revisión da CIE-O 3 do ano 2013 (CIE-O 3.1), que se empezou a aplicar a partir do ano 2016 (incluído).

Os datos de mortalidade proceden do Rexistro Galego de Mortalidade, codificados dende 1998 coa Clasificación Internacional de Enfermidades 10ª Revisión (CIE-10). 

A poboación residente en Galicia, por sexo e grupo de idade, obtívose do Instituto Galego de Estatística e procede do Padrón Municipal de Habitantes. 

Considéranse como casos os tumores malignos primarios diagnosticados por primeira vez en residentes da Comunidade Autónoma de Galicia. 

A unidade de rexistro en REGAT é o tumor, non o individuo, xa que un mesmo individuo pode presentar máis de un tumor primario. Por tanto, a incidencia reflicte o número de tumores primarios, non o número de persoas con cancro. Os tumores múltiples identifícanse seguindo as normas e criterios da IARC/IACR e da ENCR⁷.

Os casos inclúen:

• Os tumores con comportamento /3, segundo a CIE-O 3/ CIE-O 3.1.
• As neoplasias da vexiga urinaria con comportamento incerto (/1) e in situ (/2).

Exclúen:

• Todos os tumores de pel, excepto os de melanoma.

Tanto para incidencia como para mortalidade analizáronse as localizacións tumorais da Red Española de Registros de Cáncer (REDECAN)^8,9, definidas segundo a CIE-10, e que inclúen todos os tumores malignos invasores, agás pel non melanoma (códigos C00-C96, excepto C44), e os tumores in situ de vexiga urinaria (D09.0) e os de comportamento incerto (D41.4) (táboas 1 e 2).

A codificación CIE-O 3.1 dos tumores transformouse á codificación CIE-10 mediante o programa IARCcrgTools de 20055.

Calculáronse os seguintes indicadores de incidencia e mortalidade:

• Frecuencia: número e porcentaxe de tumores incidentes ou defuncións.
• Taxa bruta: número de tumores incidentes ou defuncións por cada 100.000 habitantes.
• Taxa específica por idade: número de tumores incidentes ou defuncións nun determinado grupo de idade por cada 100.000 persoas dese grupo de idade.
• Taxa axustada por idade: taxa axustada polo método directo á poboación estándar mundial¹⁰ ou á nova poboación estándar europea (2013)¹¹ a partir das taxas específicas por grupos de idade quinquenais (desglosando <1 ano e 1-4 anos) ata 85 e máis anos. Exprésase en tanto por 100.000 habitantes.
• Taxa acumulada de 0 a 74 anos: suma das taxas específicas por idade entre 0 e 74 anos. Preséntase en tanto por 100.
• Razón home/muller: cociente entre as taxas de homes e as de mulleres. Calcúlase coas taxas de incidencia ou mortalidade axustadas á poboación europea.

Calculáronse os seguintes indicadores de supervivencia¹²:

• Supervivencia observada: supervivencia considerando todas as causas de morte.
• Supervivencia relativa: supervivencia considerando o cancro en estudio como a única causa posible de morte. Calcúlase como o cociente entre a supervivencia observada e a esperada na poboación xeral, empregando o método de Ederer II. A supervivencia relativa preséntase con intervalos de confianza do 95%.
• Probabilidade de morrer por cancro: é a probabilidade de morrer polo cancro en estudio nun contexto de riscos competitivos.
• Probabilidade de morrer por outra causa: é a probabilidade de morrer por una causa distinta ao cancro en estudio nun contexto de riscos competitivos.

Para estimar a supervivencia considerouse como data fin de seguimento a da defunción ou o 31-12-22, o que primeiro sucedera. 

Os valores de incidencia poden estar infraestimados na medida na que algúns tumores non figuren nas fontes de información de REGAT. Con carácter xeral, isto estaría relacionado con pacientes que non dispoñen de ningún diagnóstico do tumor realizado nun servizo de anatomía patolóxica do Sistema Público de Saúde de Galicia nin ingresaran polo tumor nun dos seus hospitais. Isto afecta con especial intensidade aos tumores hematolóxicos.

Por outra banda, este nesgo non afecta aos datos de mortalidade, nin previsiblemente aos de supervivencia, agás que os tumores non captados por REGAT teñan unha distribución diferente en canto a factores prognósticos.

¹ Rexistro galego de tumores. O sistema de Información do Cancro en Galicia. PO 569-2008. Consellería de Sanidade. Secretaría Xeral de Información de Servizos Tecnolóxicos.2008. https://www.sergas.es/gal/Publicaciones/Docs/InfSanitaria/PDF-1744-ga.pdf.

² IARC, Francia. (página principal en Internet). Lyon: Agency for Research on Cancer (IARC). Dispoñible en: https://www.iarc.who.int/

³ IACR, Francia. (páxina principal en Internet). Lyon: International Association of Cancer Registries (IACR). Dispoñible en: http://www.iacr.com.fr/

⁴ European Network of Cancer Registries, World Health Organization and European Commission. Standards and Guidelines for Cancer Registration in Europe. The ENCR recommendations. IARC Technical Publication Nº40. Tyczynski JE, Démaret E, Parkin DM, editores. Lyon (Francia); 2003.

⁵ IARC/IACR. Check and Conversion Program for Cancer Registries. Ferlay J, Burkhard C, Whelan S and Parkin CM. IARC Technical Report No. 42. Lyon, 2005. En concreto a actualización de decembro do 2018 (IARCcrgTools Version 2.13).

⁶ World Health Organization. International Classification of Diseases for Oncology (ICDO-O). Disponible en: https://www.who.int/standards/classifications/other-classifications/international-classification-of-diseases-for-oncology

⁷ IARC/IACR/ENR. International Rules for Multiple Primary Cancers (ICD-O Third Edition) . IARC, Lyon, 2004. IARC Technical Report No. 2004/02. Dispoñible en: MPrules_july2004.pdf.

⁸ REDECAN (páxina principal en Internet). España: Red Española de Registros de Cáncer. Dispoñible en: https://redecan.org/es/redecan.

⁹ REDECAN. Estimaciones de la incidencia de cáncer en España, 2019. Red Española de Registros de Cáncer (REDECAN), 2019. Dispoñible en: Estimación de la incidencia de cáncer en España (redecan.org)

¹⁰ Waterhouse et al. eds. Cancer incidence in five continents. IARC: Lyon, 1976; Vol. 3 p.456 (anexo III).

¹¹ Eurostat, European Commission. Revision of the European Standard Population. Report of Eurostat's task force. Luxembourg: Publications Office of the European Union; 2013. Dispoñible en: http://ec.europa.eu/eurostat/documents/3859598/5926869/KS-RA-13-028-EN.PDF.

¹² Dickman PW, Coviello E. Estimating and modeling relative survival. The Stata Journal. 2015;15(1):186-215.